Las scolas rumantschas en il chantun Grischun (Svizra) han in model da linguatg unic: Sin nivel primar è rumantsch il linguatg da scola, sin nivel secundar mida quel per gronda part en tudestg (Cathomas, 2005, p. 160ss.). Questa transiziun è cunzunt per scolar:as che discurran ni rumantsch ni tudestg a chasa ina sfida. El:las mussan a la fin da la scola primara signifitgantamain menders resultats en tests da stgazi da pleds tudestg che lur conscolar:as da lingua rumantscha e/u tudestga (Caglia & Tschirner, inoltrà). Consequentamain ha questa minoritad linguistica in grond basegn da promoziun dal stgazi da pleds tudestg.

En quest connex examinesch jau en mia dissertaziun la rolla dal linguatg da scola per l’emprender da pleds en in ulteriur linguatg. Studis han demussà fin ussa ch’i saja effizient da duvrar l’emprim linguatg (L1) per declerar pleds d’in segund linguatg (L2), saja quai en scrit (Zhang & Ma, 2021) u a bucca (Lee & Macaro, 2013). Cun in design da mixed-methods exploresch jau, sche era il diever dal linguatg da scola rumantsch (L1 u L2) saja nizzaivel per emprender pleds tudestgs (L1, L2 u L3). Per quai hai jau realisà in’intervenziun da quatter emnas en l’instrucziun dal tudestg en 5 e 6avlas classas primaras da sis scolas rumantschas. En il material d’instrucziun èn vegnids declerads 60 pleds tudestgs u per rumantsch (cundiziun 1) u per tudestg (cundiziun 2). Mintga scola e pia mintga scolar:a ha absolvì omaduas cundiziuns, ma en autra successiun. L’effect da las duas cundiziuns è vegnì mesirà cun tests da stgazi da pleds (pretests, posttests e tests da follow-up). Intervistas qualitativas cun las persunas d’instrucziun cumpletteschan las datas quantitativas.

En il referat rumantsch-englais vegn jau a preschentar il context, la basa teoretica, la metodica sco era singuls resultats quantitativs e qualitativs dal studi.